Kolumne
17.10.2007. 11:29:58 - Boris Krizmanić
Prezimena nastala od karakteristike njegovog prvog nositelja
Ova prezimena najčešće su vezana na neku iznimnu tjelesnu karakteristiku (manu) njegovog prvog nositelja, naviku, a ponekad i neku duhovnu, karakternu crtu. Stoga su ona dobrim dijelom nadimačkog porijekla. Treba ponoviti da ćemo uzalud tražiti karakteristike iskazane ovim prezimenima na njihovim sadašnjim nositeljima. One su se odnosile na njihove prve nositelje.
- Babić - baba (kao baba, nadimačko)
- Ban - ban (ohol, koji se visoko drži, moguće i staleško)
- Belačić - bijel, čovjek bijele kose ili bijele puti
- Belošević - isto kao Belačić
- Belančić - isto kao Belačić
- Belavić - isto kao Belačić
- Belina - isto kao Belačić
- Bele - isto kao Belačić
- Boršić - boriti (se), borac
- Brundić - brundati, mrmljati sebi u bradu, poluglasno negodovati
- Bosak - bos, nadimačko prezime, aluzija na oskudno imovno stanje
- Crnčić - crn, crnokos ili tamne puti
- Crnić - isto kao Crnčić
- Debeljak - debeo, (usp. Masnec), nadimačko prezime
- Drofenik - tri feniga, "troparac" (od njem. drei pfennig)
- Družinec - drug, sklon druženju, društvu
- Duplišak - dupli, čovjek dviju teško spojivih težnja, sklonosti
- Erjavec - rđav, zločest čovjek, možda crvenokos
- Esih - ocat (slov.), "kiseli", vječno nezadovoljan čovjek (usp. Gorup)
- Gluhak - gluh
- Gobec - gubac, čovjek izraženih čeljusti
- Golec - gol, aluzija na slabo imovno stanje (usp: Bosak)
- Gorup - gorak, turoban, namršten, vječno nezadovoljan čovjek
- Gorupić - isto kao Gorup
- Hohnjec - hoch - na visokom položaju, vjerojatnije bahat, umišljen čovjek (nadimačko)
- Hrestak - hrestiti (se), žestiti se, žestok, nagli
- Hrup - grub, galamđija (korijen nalazimo u glagolu nahrupiti)
- Jesih - isto kao Esih
- Kecur - keckati, koji voli zadirkivati
- Kolenko - koljeno, nadimačko (nejasna motivacija)
- Krivec - kriv, nakrivljenog stasa
- Krizman - Kristov čovjek; prezime je sastavljeno po uzoru na grčki obrazac Kristoforos - koji (prema jednoj legendi) nosi Krista
- Krizmanić - isto kao Krizman
- Krklec - krkljanac, grleno govoriti
- Krsnik - krst; vidi Krizman
- Kusec - kus, "komad" čovjeka, stasit čovjek (ili nadimačko)
- Macan - stasit čovjek; usp. Kusec
- Majcen - malen čovjek (kajk.)
- Majcenić - isto kao Majcen
- Masnec - mast, pretil čovjek
- Mrkša - mrk, mračan, neraspoložen čovjek
- Mrkus - isto kao Mrkša
- Mužek - maleni muž (contradictio in adjecto, nadimačko)
- Nežmah - neukusan
- Očko - okat čovjek
- Ocvirk - čvarak, aluzija na skromno imovinsko stanje (nadimačko)
- Ogrizek - ostatak pojedene jabuke, aluzija na slabo imovno stanje (nadimačko)
- Palčec - palac, malen čovjek (usp. Majcen)
- Petanjek - prezime motivirano petom (nejasna motivacija kao i Kolenko)
- Petanjko - isto kao Petanjek
- Plantosar - ravno stopalo, čovjek nezgrapna hoda
- Počivašek - počivati, koji se rado odmara, počiva (nadimačko)
- Pogačić - pogača, vezano na zanimanje ili nadimačko
- Polajžer - koji na velike blagdane dolazi u goste (nepoželjni gost)
- Posilović - sila, nasilan čovjek
- Poslek - posao, marljiv čovjek
- Pracaić - prcati (isto Percaić)
- Pravdić - pravda, koji se rado pravda
- Premerl - obamro, čovjek koji je prividno umro
- Premrl - isto kao Premerl
- Premužak - muž, veliki muž (usp. Kusec i Macan)
- Puclin - puca, ženskobanjast (nadimačko)
- Rebernišak - rebra, čovjek s naglašenim rebrima (kokošja prsa)
- Rebernjak - isto kao Rebernišak
- Rukelj - ruk, nagli udarac (sklon tučnjavi)
- Rustan - rus, riđi (riđokosi čovjek)
- Sekušak - sve kuša, koji sve proba, iskusan, lukav (kajk. kûšun)
- Smrkulj - mrk, mračan, smrknut čovjek
- Sivec - siv, sijed čovjek (prerano sijed)
- Starček - maleni starac
- Storjak - star (također Starjak)
- Strsoglavec - složenica od trs i glava, nadimačko prezime
- Šantek - šantav, šepav
- Škrabl - izgreben, nadimačko prezime
- Škrablin - isto kao Škrabl
- Škreblin - isto kao Škrabl
- Šparavec - "šparav", dijalekt. štedljiv,od njem. schparen - štedjeti
- Štrok - komad dio neke cjeline (npr. štrok češnjaka itd)
- Štruk - isto kao Štrok
- Štruklec - isto kao Štrok ili aluzija na štrukle, vrstu jela (nadimačko)
- Šutina - bezrog, oslabljen (npr. ovan bez rogova; nadimačko)
- Tepeš - tepsti, tući se ili potucati se. Sklon tučnjavi, potepuh
- Vdović - udovac
- Vran - crn
- Vražić - vrag (nadimačko)
- Zobec - zub, zubat čovjek
- Zubak - zub, s naglašenim zubima (usp. Gubec)
- Žerjav - žeravica, oganj (nejasna motivacija)
- Žučko - žut, žute kose ili puti
- Žućko - isto kao Žučko
Vezano
- 31.08.2007. 17:08:05
6 mjeseci Pregrada.info portala - 27.09.2009. 22:53:36
Izašao prvi hrvatski rodoslovni priručnik - 23.03.2009. 22:24:57
Porijeklo pregradskih prezimena (3) - 01.12.2008. 22:46:44
Porijeklo pregradskih prezimena (2) - 26.10.2008. 21:49:35
Porijeklo pregradskih prezimena
Arhiva
- 16.11.2007. 14:14:36
Ostala prezimena - 04.11.2007. 17:16:39
Etnici i etnonimi - 23.10.2007. 15:19:03
Prezimena prema zanimanjima - 17.10.2007. 11:29:58
Prezimena nastala od karakteristike njegovog prvog nositelja - 01.03.2007. 20:03:29
Prezimena koja sadrže krvno srodstvo - 24.02.2007. 13:02:17
Općenito o prezimenima - Arhiva
Arhiva kolumni
- 12.11.2024. 13:01:00
PISMA IZ NIZOZEMSKE: Kmeti pregradskog kraja - 2. dio - Gorjakovo - 05.02.2024. 20:04:46
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Den Deri sred invazije aliena - 24.08.2023. 11:31:01
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Teški bu dež pal - 01.06.2023. 13:07:31
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Zbogom oružje - 26.05.2023. 15:55:13
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Na Sleme, na Sleme - 23.03.2023. 12:55:32
PISMA IZ NIZOZEMSKE: Kmeti pregradskog kraja - 1. dio - Cigrovec - 14.09.2022. 13:36:08
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Futač - 17.01.2022. 17:12:49
PISMA IZ NIZOZEMSKE: Orguljaš Zagorske katedrale - Dominik Krsnik - 03.11.2021. 13:48:26
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Radio mog djetinjstva - 06.10.2021. 22:50:13
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Rajske batine - Sve kolumne