Kolumne
23.10.2007. 15:19:03 - Boris Krizmanić
Prezimena prema zanimanjima
Realno je pretpostaviti da je ova kategorija prezimena, ili njen veći dio, nastala kad i prezimena koja sadrže krvno srodstvo, dakle sredinom 16. stoljeća. Imenovatelj prezimena najvjerojatnije je vlastelin na čijem dobru i pod čijom vlašću se nalaze njegovi službenici, inkvilini i kmetovi koji su kao i svo stanovništvo morali biti zavedeni u matične knjige. Realno je pretpostaviti da su ovi oblici egzistirali i u starijim vremenima i to kao nadimci.
- Bačić - bak, bik(ić), čuvar bikova (ili nadimačko)
- Beber - Bebauer, obrađivač (zemlje)
- Biruš - biroš, čuvar stoke na paši, svinjar ili govedar, najamni radnik
- Bolarić (također Volarić) od volar = koji brine o volovima ili gonič volova; oblik bol je glagolski pridjev radni od bosti.)
- Cestar - cestar ili čestar, nositelj zanimanja koji "česti" (čini čestitim), čisti i oštri mačeve i drugo oružje, oružar
- Ciglar - cigla, izrađuje cigle, opeku
- Ciglenjak - isto kao Ciglar
- Cigler - isto kao Ciglar
- Cvek - postolarski čavlić, vezano na postolarsko zanimanje, ili nadimačko
- Čižmek - čizmar, izrađuje čizme (vidi Šoštar)
- Čoh - čoha, grubo platno od vune, prezime vezano uz izradu platna
- Drlan - drljati (zemlju)
- Dvoršak - dvor, službenik na dvoru
- Flegar - dvornik, upravitelj vlastelinstva
- Fistrić - pekar (lat. pistor)
- Fišer - ribič (od njem. fisher)
- Fišter - isto kao Fistrić
- Glas - staklar (njem. glas = staklo)
- Govedić - govedo, čuvar stoke, pastir
- Hajduk - hajduk, odmetnik od turske vlasti (vjerojatno porijeklom iz Bosne)
- Haramina - hajdučki vođa (vidi: Hajduk)
- Herceg - vojvoda (njem. Herzog), vjerojatno nadimačkog porijekla
- Hercigonja - isto kao Herceg
- Holetić - ovratnik (tal. Colletto)
- Igrec - igrač, svirač
- Kahlina - "kahla", dio kaljeve peći, pećar
- Kamenski - kamen, kamenar, koji obrađuje kamen, klesar
- Kamenšak - isto kao Kamenski
- Kampuš - borac (njem. kämpe-boriti se)
- Karažija - karažija, grubo laneno platno (hungarizam); prezime vezano uz izradu platna
- Kavčić - tkalac (jedno od zanimanja vezano uz izradu platna)
- Kaučić - isto kao Kavčić
- Knok - svežanj, povjesmo lana itd. (njem knocke); vidi Kaučić
- Kobilar - kobila, uzgajivač kobila (konja)
- Kodelić - kudjelja, prezime vezano uz izradu platna
- Kolar - kolar, izrađivač kola, vozova
- Kolarec - isto kao Kolar s karakterističnim kajkavskim dočetkom - ec
- Kolarić - isto kao Kolar
- Koletić - isto kao Holetić
- Koražija - isto kao Karažija
- Korbar - korpa, izrađivač korpi (dijal. korba, korbica)
- Koret - koret, dijalektalno: ženska suknja, odijelo (tal. corredo)
- Kordej - korda = tetiva (izrađivač luka i strijele)
- Kovač - kovač
- Kovačec - isto kao Kovač
- Kovačević - isto kao Kovač
- Kozina - koza, čuvar koza
- Kozjak - isto kao Kozina
- Kožarić - koža, prerađivač kože, kožar, štavitelj
- Kračun - kračun, brava, koji izrađuje brave
- Krajačić - krajač, krojač
- Kramar - trgovac (njem. kramar)
- Kramarić - isto kao Kramar
- Krčmar - krčma, gostioničar
- Kruhar - kruh; pekar
- Krušec - kruh, s kajkavskim deminutivnim dočetkom - ec (nadimačko ili vezano na pekarsko zanimanje)
- Krušić - kruh (sa standardnim deminutivnim dočetkom)
- Krušlin - srodno s Kruhar itd. (nejasan je dočetak - lin)
- Krznar - krzno; koji se bavi krznima ili lovac na krznaše
- Kučiš - kočijaš (dijalektizam)
- Kundih - kundih = izučen (od njem. kundig = vješt čemu)
- Kunštek - srodno s Kundih
- Kurko - koji liječi, liječnik (njem. kur = liječenje)
- Licitar - licitar, slastičar
- Loina - loj, proizvođač loja
- Lončar - lonac, koji izrađuje glineno posuđe (vrlo rasprostranjeno zanimanje)
- Lončarić - isto kao Lončar
- Lugarić - lug = močvarna šuma; čuvar šume
- Majer - majur, nadglednik na imanju (majuru)
- Majerić - isto kao Majer
- Mesarić - mesar (tzv. niže kraljevsko pravo mesarenja)
- Mesiček - isto kao Mesarić
- Mežnarić - misa (dijal. meša), misnar, poslužitelj kod obreda (mise)
- Mlinar - mlinar, melje žito (također niže kraljevsko pravo)
- Mlinarec - isto kao Mlinar
- Mužar - mužar ili stupa, naprava za pucanje ili za usitnjavanje tvrdog zrnatog voća i povrća
- Ovčariček - ovca, bavi se stokom sitnog zuba, pastir
- Papeš - papa (nadimačko)
- Pasariček - pâs, koji izrađuje pojaseve
- Pečnik - peć, graditelj peći
- Pećnik - isto kao Pečnik
- Penezić - penez, novac, novčar
- Pichler - smolar (njem. pichl = smola),
- Pildek - pila, pilar
- Pilko - grobar (lat. vespillo = mračnjak, grobar siromašnih)
- Plahutar - plahta, nadimačko prezime ili vezano na izradu plahti
- Podboj - gornji dio dovratka, štoka (slov.), nadimačko prezime
- Preglej - pregledati, nadzornik
- Ptičar - ptica, koji se bavi uzgojem ptica ili ptičarenjem, tj. lovom na ptice (niže kraljevsko pravo)
- Ribić - riba, ribolovac, ribič (također niže kraljevsko pravo)
- Rihtarić - sudac (njem. Richter), vjerojatno nadimačko prezime
- Rogina - rog, izrađivač predmeta od rogova
- Rožman - ruža, uzgajivač ruža
- Sabljak - sablja, koji izrađuje (kuje) sablje
- Svečak - svijeća, koji lije svijeće, svjećar
- Svečnjak - isto kao Svečak
- Svećak - isto kao Svečak
- Šivak - šivati, bavi se šivanjem
- Škrinjar - škrinja, izrađuje škrinje
- Šlogar - "šlogati", gatati, vračati (njem. aufschlagen)
- Šolman - prodavač obuće (njem. Schuhandler)
- Šoštar - "šoštar", postolar (njem. Schuster)
- Šoštarić - isto kao Šoštar
- Špiljak - šiljak, ukrasna igla (lat. spilla), koji izrađuje ukrase
- Špiljar - isto kao Špiljak
- Špoljar - ostrugar, bravar (njem. Sporer); usporedi Kračun
- Špoljarić - isto kao Špoljar
- Tkalčević - tkalac, tka platno
- Tkalec - isto kao Tkalčević
- Tkalčić - isto kao Tkalčević
- Tkaučić - isto kao Tkalčević
- Turner - graditelj tornjeva (dijalektalno turun = toranj); moguće i nadimačkog porijekla
- Ulamec - ulama, vrsta čvora, veza (turcizam)
- Vandekar - zidar (njem. Wand = zid)
- Varjačić - variti, kuhati, kuhar
- Wagner - kolar, (njem. Wagen = kola)
- Zidar - zidar
- Žnidarec - "žnidar", krojač (njem. schneider = krojač)
- Žnidarić - isto kao Žnidarec
Vezano
- 12.07.2007. 10:07:34
Priopćenje SDP-a povodom odluke o rušenju Doma kulture - 01.07.2007. 14:07:18
Vozni red - 24.02.2007. 13:02:17
Općenito o prezimenima - 21.02.2007. 21:13:53
Predizborno vrijeme - 17.11.2015. 17:36:59
Politička inteligencija i budućnost
Arhiva
- 16.11.2007. 14:14:36
Ostala prezimena - 04.11.2007. 17:16:39
Etnici i etnonimi - 23.10.2007. 15:19:03
Prezimena prema zanimanjima - 17.10.2007. 11:29:58
Prezimena nastala od karakteristike njegovog prvog nositelja - 01.03.2007. 20:03:29
Prezimena koja sadrže krvno srodstvo - 24.02.2007. 13:02:17
Općenito o prezimenima - Arhiva
Arhiva kolumni
- 05.02.2024. 20:04:46
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Den Deri sred invazije aliena - 24.08.2023. 11:31:01
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Teški bu dež pal - 01.06.2023. 13:07:31
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Zbogom oružje - 26.05.2023. 15:55:13
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Na Sleme, na Sleme - 23.03.2023. 12:55:32
PISMA IZ NIZOZEMSKE: Kmeti pregradskog kraja - 1. dio - Cigrovec - 14.09.2022. 13:36:08
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Futač - 17.01.2022. 17:12:49
PISMA IZ NIZOZEMSKE: Orguljaš Zagorske katedrale - Dominik Krsnik - 03.11.2021. 13:48:26
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Radio mog djetinjstva - 06.10.2021. 22:50:13
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Rajske batine - 14.05.2021. 20:47:35
ZAGORSKA NOSTALGIJA: Zagorje do Teksasa - Sve kolumne